Osmanlı-Fransız İlişkilerinde Rol Oynayan Diplomatlar - Kont Émile Desages’ın Elçilik Raporları (1824-1840)

İstanbulda Fransız büyükelçiler ve sefaret görevlileri, Osmanlı’nın maruz kaldığı kaotik ortamlarda icra ettikleri diplomatik faaliyetlerle öne çıkmışlardır. İstanbulda bir sadrazam kadar icrâ-yı nüfuz eden Napolyonun casusu General Horace Sébastiani, Cezayirde Napolyonun Lawrenceı Vincent-Yves Boutin veya Yanya Paşası Tepedelenli Alinin çıkardığı isyana destek veren Pouqueville gibileri sadece bir konsolosluk veya büyükelçilik görevini yerine getirmek için değil iç karışıklıklar çıkartmak için de faaliyet göstermişlerdir.Fransız İhtilali’nin rüzgârıyla önce bir savrulan, sonra yeniden toparlanarak denge siyaseti gütmeye başlayan Osmanlı ise diplomasi sanatında henüz pek mahir değildir. Seyyid Ali Efendinin diplomat Talleyrand tarafından aldatılması bu duruma örnek bir vakadır. Yetenekli ve becerikli Fransız diplomatlar, kurdukları casusluk ağıyla her türlü bilgiye kolayca ulaşabilmişlerdir. Nitekim Sultan Mahmudun ölümünü Pariste bulunan Reşid Paşaya saraydakilerden önce Fransızlar haber vermişlerdir. Bu çalışmaya, Fransız Diplomat Kont Émile Desagesın kaleme aldığı Osmanlı-Fransız Diplomatik Münasebetleri (1800-1840) konu edilmiştir. Yunan ayaklanmasının getirdiği kaotik dönemden Cezayiri işgal ederek zafer kazanan bir Fransa tablosu ve Mısır paşasının isyanlarını her daim destekleyen bir Fransız dış politikası, Osmanlı paşaları nezdinde ele alınmıştır.