Bulgaristan Diplomatik Belgelerine Göre ANADOLU VE TRAKYA’DA MİLLÎ MÜCADELE (1919-1922)

Bulgaristan Devletinin Türk Millî Mücadelesine yaklaşımını anlamaya yönelik Bulgaristan diplomatik temsilciliklerinin yazışmalarını içeren bu çalışmanın esasını, Sofyadaki Merkezî Devlet Arşivinde bulunan Dışişleri Bakanlığı belgeleri oluşturmuştur. Söz konusu diplomatik belgeler Bulgaristanın İstanbul ve Edirne temsilcilikleri ile Atina, Belgrad, Bern, Bükreş, Londra ve Viyanadaki Bulgaristan elçiliklerinden Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına gönderilen yazışmaları kapsamaktadır. Kitapta 258 adet diplomatik belge kullanılmış, her birinin çevirisi yapılarak değerlendirilmiştir. Belgelerden anlaşıldığı kadarıyla Bulgar diplomatları Paris Konferansı, Neuilly Antlaşması, Mudanya Ateşkesi, San Remo ve Sevr Antlaşmaları, Londra görüşmeleri gibi birçok olayı yakından takip etmişlerdir. Avrupa başkentlerindeki Bulgaristan diplomatlarının, Mustafa Kemal Paşa ve Millî Mücadele hakkında elde edebildikleri bilgiler ise sınırlı kalmıştır. Diplomatlar, bulundukları ülkenin resmî makamlarının açıklamalarıyla yetinmişlerdir. Sahada olan ve İstanbul, Edirne, Gümülcinede görev yapan Bulgar diplomatların elde edebildikleri ise doğru bilgileri içermektedir. Anadolu ve Trakyadaki Millî Mücadeleciler, yürütülen bağımsızlık savaşını, amaç ve hedeflerini dünyaya anlattıkları gibi Bulgaristan siyasal iktidarını da bilgilendirmişlerdir. Bu sebeple Mustafa Kemal Paşa, Bulgaristan Başbakanı Aleksandır Stamboliyskiye bir mektup yazmıştır. Stamboliyski de bizzat Mustafa Kemal Paşa ile görüşmek üzere temsilcilerini göndermiş, Türk Millî Mücadelesine maddi ve manevi anlamda elinden gelen desteği vermekten çekinmemiştir.